سلنیوم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در سلامت کلی بدن شما ایفا می کند. این یک جزء حیاتی از چندین آنزیم است که فرآیندهای متابولیک، ترمیم DNA و سیستم ایمنی را تنظیم می کند. فواید سلنیوم از تقویت استخوان ها و پوست سالم تا کاهش التهاب و محافظت در برابر بیماری های خاص را شامل می شود. با این حال، مهم است که از خطرات بالقوه مرتبط با مصرف بیش از حد سلنیوم آگاه باشید، زیرا در صورت مصرف زیاد سلنیوم می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود. درک نقش سلنیوم و استفاده از آن در رژیم غذایی خود از طریق غذاهای غنی از سلنیوم می تواند به شما کمک کند که از تمام مزایای آن بدون اینکه خود را در معرض خطر عوارض جانبی قرار دهید، مطمئن شوید.
برخی از کارکردهای داخلی بدن اعم از سلامت قلب و عروق، افزایش قدرت سیستم ایمنی، جلوگیری از انواع سرطان ها، به تعویق انداختن پیری زودرس، سلامت پوست و مو، کاهش التهاب ومتعادل سازی سطح هورمون ها به وجود یک ماده معدنی ضروری در بدن بستگی دارد که نام آن «سلنیوم» است. بسیاری از عملکردهای سیستم های حیاتی بدن به این ماده کم یاب نیازمند است. سلنیوم را هم می توان از طریق مواد غذایی و هم بسیاری از مکمل های خوراکی دریافت نمود. این ماده کاملا ارگانیک بوده و از منابعی چون خاک، آب و گیاهان به دست می آید. پس به این نتیجه می رسیم که این ماده در گیاهان بیشتر یافت خواهد شد. در این متن از داروخانه آنلاین ویتامین ث می خواهیم تا نقش سلنیوم در سلامت بدن را باهم بررسی کنیم.
فواید سلنیوم در سلامتی بدن
از آنجایی که سلنیوم یک ماده معدنی کم یاب است و بسیار برای بدن حیاتی است اما بدن به میزان کمی از این ماده نیاز خواهد داشت تا عملکردهای اندامی و سیستم های حیاتی را بهبود ببخشد. پس به راحتی می توان آن را از مکمل های مینرال و گیاهان در رژیم غذایی به دست آورد. سلنیوم نقش موثری در عملکرد متابولیک بدن دارد و بعلاوه این ماده برای غده تیروئید و ترشح هورمون ها بسیار مهم و ضروری است. افرادی که به طور منظم دیالیز دریافت می کنند، افراد آلوده به HIV و افرادی که به دلیل مشکلات سیستم گوارشی در جذب مواد مغذی مشکل دارند، نمونه هایی از خطر کمبود سلنیوم هستند. با بررسی موارد زیر نقش سلنیوم درسلامت بدن را شرح خواهیم داد.
سلنیوم برای عملکرد مناسب سیستم ایمنی، عملکرد تیروئید و سلامت باروری ضروری است. همچنین به محافظت از سلول ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می کند و با کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها مرتبط است. علاوه بر این، نقش سلنیوم در سلامت بدن برای سلامت پوست و رشد مو مفید است. با این حال، مهم است که توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد می تواند منجر به مسمومیت بالقوه شود، بنابراین درک نقش سلنیوم در بدن و همچنین مصرف توصیه شده روزانه آن و منابع غذایی حاوی این ماده مغذی ضروری مهم است.
1.سلنیوم نوعی آنتی اکسیدان قوی
آنتی اکسیدان ها عملکرد مفیدی را در بدن انجام می دهند آنها با ترکیبات خود از اکسیداسیون در بدن جلوگیری می کنند. اکسیداسیون یک عملکرد شیمیایی در بدن است که موجب به وجود آمدن رادیکال های آزاد می شود و رادیکال های آزاد برای فعالیت سلولی بسیار مضر هستند. سیگار کشیدن، مصرف الکل و حتی استرس می تواند تولید رادیکال های آزاد را در بدن بالا ببرد. رادیکال های آزاد معمولا به عنوان واکنش های خطرناک شناخته می شوند در صورتی وجود آنها حیاتی هم است اما با بالا رفتن این واکنش در بدن ممکن خواهد بود تا آسیب های مخربی بروز پیدا کنند. سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی می تواند سطح اکسیداسیون را در بدن کاهش داده و از بیماری هایی که در شرایط استرس اکسیداتیو به وجود می آیند نظیر بیماری های قلبی و عروقی، سرطان ها، آلزایمر و سکته مغزی جلوگیری کند پس نقش سلنیوم در سلامتی بدن بسیار پررنگ است.
2.کاهش بروز سرطان در بدن
با کاهش آسیب به DNA ها و کاهش استرس اکسیداتیو و تقویت سیستم ایمنی در بدن توسط سلنیوم در واقع سلول های سرطانی کاهش پیدا می کنند. سلنیوم می تواند بدن را از بروز سرطان سینه، کولون و ریه و حتی پروستات ایمن نگاه دارد و معمولا وقتی سطح آن در بدن بالا باشد طی تحقیقات به عمل آمده سلول ها کمتر دچار تغییرات سرطانی می شوند. نقش سلنیوم در سلامت بدن در خصوص سرطان ها را می توان در اشخاصی که در معرض پرتو درمانی ها قرار می گیرند دید زیرا آسیب ناشی از پرتو درمانی ها را به حداقل می رساند. مصرف سلنیوم در افرادی که بر اثر پرتو درمانی دچار مشکلات گوارشی اعم از اسهال شده اند یا زنانی که دچار سرطان دهانه رحم بوده اند موجب بالا رفتن کیفیت سلامتی شده است.
3.پشتیبانی از بدن در برابر بیماری های قلب و عروق
مواد معدنی معمولا بر روی عملکرد قلب تاثیر مثبتی می گذارد و شاید به عبارتی بتوان ادعا داشت که سلنیوم ماده ای است که در بدن از سلامت قلب و عروق پشتیبانی می کند. دیده شده است که کاهش سطح سلنیوم در بدن می تواند به بروز مشکات عروق کرونر منجر شود. سلنیوم قادر است با پایین آوردن میزان استرس اکسیداتیو در بدن مشکلات ابتلا افراد به بیماری های قلب و عروق را کاهش دهد. استرس اکسیداتیو می تواند در عروق خونی موجب به وجود آمدن پلاک شده و خطر بروز سکته مغزی و قلبی را بالا ببرد. در تحقیقات دیده شده است با افزایش میزان سلنیوم در بدن میزان التهاب کاهش پیدا می کند و التهاب نقش مهمی در بروز سکته های قلبی و مغزی دارد. استفاده از مکملهای سلنیوم باعث کاهش سطح مارکر التهابی CRP شده و علاوه بر این، موجب افزایش سطح گلوتاتیون پراکسیداز که یک آنتی اکسیدان قوی است خواهد شد.
4.جلوگیری از آلزایمر و زوال عقل
بیماری آلزایمر به عنوان بیماری زوال عقل شناخته می شود. که مغز دیگر قادر نخواهد بود خاطراتی که بر فرد گذشته را به یاد آورد در حالت پیشرفته حتی قدرت تعقل و تکلم را هم از فرد می گیرد و حتی به مرور زمان فرد دیگر قادر نخواهد بود تا اعمال روزمره خود را انجام دهد. به نظر می رسد استرس اکسیداتیو در بسیاری از عارضه های عصبی نظیر پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و بیماری آلزایمر تاثیر گذار است بنا براین می بایست راه حلی برای پیشگیری از این بیماری های پیش رونده پیدا کرد. با توجه به اینکه سطح سلنیوم در افراد با بیماری های عصبی پیشرونده بسیار پایین است مصرف غذاهای حاوی سلنیوم و استفاده از مکمل های این ماده معدنی می تواند به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کرده و از آلزایمر و زوال عقل نیز پیشگیری کند.
5.سلنیوم و تیروئید
تیروئید نام یک غده بسیار حیاتی است که در بدن موجب تولید هورمون های تیروئید شده و در پی آن بسیاری از عملکردهای بدن به آن بستگی دارد. سلنیوم قسمت بیشتری از بافت غده تیروئید را به خود اختصاص داده است. با توجه به آسیب های اکسیداسیو می توان گفت سلنیوم تیروئید را از این آسیب حفظ می کند و به تعادل ترشح هورمون های تیروئید کمک کننده است. اختلال در این غده موجب برهم خوردن سرعت متابولیسم بدن و رشد می شود بنابراین توجه به سلامت غده تیروئید بسیار واجب است. مهم ترین عارضه ای که می تواند بر اثر کمبود سلنیوم برای غده تیروئید اتفاق افتد عارضه تیروئیدیت هاشیموتو است که به کم کاری تیروئید شناخته می شود. کاهش سطح سلنیوم می تواند خطر تیروئیدیت اتوایمیون و کمکاری تیروئید را منجر شود. مکمل های سلنیوم می توانند به بیماری هاشیموتو کمک کند.
6.تقویت کننده سیستم ایمنی
بدن انسان توسط سیستم ایمنی از انواع بیماری و عارضه ها محافظت می شود این سیستم توانایی این را دارد تا بتواند ذرات ریز بدن نظیر سلول ها را از عوامل بیماری زا نظیر میکروب، ویروس و باقی میکرو ارگانیسم های مخرب تشخیص داده و برای حفظ سلامتی بدن با آنها مبارزه کند. التهاب در بدن باعث می شود تا سیستم ایمنی نتواند به درستی وظیفه خود را انجام دهد و گاهی حتی موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن نیز می شود. نقش سلنیوم در سلامت بدن با کاهش استرس اکسیداتیو و از بین بردن التهاب است و در این صورت به تقویت سیستم ایمنی بدن می انجامد. یک نمونه بارز از کمبود سلنیوم و اثر مخرب آن بر سیستم ایمنی تحقیقاتی است که بر افرادی که دارای بیماری ایدز بوده اند انجام شده، کمبود سلنیوم موجب کاهش ایمنی بدن و پیشرفت این بیماری می شود.
7.کمک به کاهش علائم آسم
آسم نوعی التهاب در مجاری تنفسی است که تمام این مجاری تورم پیدا کرده و تنفس را بسیار سخت می کند. این بیماری با بالا رفتن میزان استرس اکسیداتیو و التهاب بروز پیدا کرده و مزمن می شود. همانطور که در محتوای این متن مشخص است عمده ترین نقش سلنیوم در سلامت بدن این است که التهابات را کاهش می دهد بنابراین یکی از راه های تسکین بیماری آسم و جلوگیری از بروز آن هم مصرف سلنیوم خواهد بود. مصرف مکمل سلنیوم در بیماران مبتلا به آسم عوارض تنگی نفس را کاهش داده و بیماران کمتر نیاز به مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی پیدا می کنند که بسیار برای بدن مخرب است.
خطرات مصرف بیش از حد سلنیوم
اگرچه سلنیوم برای سلامتی لازم است، اما مصرف بیش از حد آن می تواند خطرناک باشد. در واقع، مصرف دوزهای بالای سلنیوم می تواند سمی و حتی کشنده باشند. در حالی که مسومیت با سلنیوم کم اتفاق می افتد، اما مهم است تا مقدار توصیه شده 55 میکروگرم در روز از آن مصرف شود و هرگز بیشتر از 400 میکروگرم در روز از آن استفاده نکنید. آجیل برزیلی حاوی مقدار بسیار بالایی سلنیوم است. مصرف بیش از حد این ماده خوراکی می تواند منجر به مسمومیت با سلنیوم شود. با این حال، احتمال مسمومیت با مصرف مکمل ها به جای خوردن غذاهای حاوی سلنیوم بیشتر خواهد بود.
علائم مسمومیت با سلنیوم:
- ریزش مو
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- گرگرفتگی صورت
- لرزش
- درد عضلانی
در موارد شدید یعنی مسمومیت حاد، می تواند منجر به علائم جدی روده ای و عصبی، حمله قلبی، نارسایی کلیه و مرگ نیز شود.
منابع غذایی حاوی سلنیوم
سلنیوم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در سلامت و تندرستی بدن انسان دارد. به حفظ یک سیستم ایمنی سالم کمک می کند، به رشد سلولی کمک می کند و از بدن در برابر بیماری های خاص محافظت می کند. سلنیوم به طور طبیعی در غذاهایی مانند غذاهای دریایی، آجیل، حبوبات و تخم مرغ یافت می شود. اگرچه سلنیوم زمانی که در مقادیر توصیه شده مصرف شود برای سلامتی ما مفید است، مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به تعدادی از عوارض جانبی منفی شود. مصرف بسیاری از غذاهای سالم می تواند نقش سلنیوم در سلامت بدن را پررنگ کرده و بدن را از کمبود آن نجات دهد:
- صدف خوراکی
- آجیل برزیلی
- ماهی هالیبوت (لوزی ماهی)
- ماهی تن
- تخم مرغ
- ماهی ساردین
- ماهی شوریده
- ماهی شیر
- ماهی قزل آلا
- میگو
- تخمه آفتابگردان
- سینه مرغ
- قارچ
- زرد آلو
- کلم بروکلی
میزان سلنیوم در هر ماده غذایی یعنی گیاهان، بستگی به این دارد که خاکی که گیاه در آن رشد کرده است چه میزان حاوی سلنیوم بوده است پس کیفیت سلنیوم در مواد غذایی گیاهی به منطقه پرورش آن بسیار بستگی خواهد داشت. بنابراین می توان برای اطمینان از دریافت سلنیوم از رژیم غذایی به سراغ مکمل های این ماده معدنی رفت و به صورت روزانه از آن استفاده نمود.
اگر این مطلب برایتان مفید بود، پیشنهاد میکنیم مطلب لکه سفید روی ناخن چیست و چگونه از شر آن خلاص شویم؟ را هم مطالعه کنید. همچنین شما میتوانید انواع محصولات مراقبت از پوست را به صورت آنلاین از داروخانه آنلاین ویتامین ث خریداری و درب منزل تحویل بگیرید.