هر آنچه باید در مورد اختلالات الکترولیت بدانید

اختلالات الکترولیت و هر سوالی که درباره آن دارید، مثل: علل ایجاد آن، نحوه درمان، نحوه پیشگیری و… را در این مقاله به طور کامل توضیح داده ایم.

ما در داروخانه آنلاین ویتامین ث افتخار آشنایی با شما را داریم. در این مقاله در تلاشیم به شما کمک کنیم قبل از خرید محصول مورد نیازتان با داشتن اطلاعات لازم و کافی درباره محصول، بتوانید انتخابی درست و رضایت بخش داشته باشید. در ادامه با ما همراه باشید:

الکترولیت ها عناصر و ترکیباتی هستند که به طور طبیعی در بدن وجود دارند. آنها عملکردهای مهم فیزیولوژیکی را کنترل می کنند. کلسیم، کلرید، منیزیم، فسفات، پتاسیم و سدیم، نمونه هایی از الکترولیت ها هستند. این عناصر در خون، مایعات بدن و ادرار وجود دارند. آنها همچنین با غذا، نوشیدنی و مکمل ها مصرف می شوند.

اختلال الکترولیت زمانی رخ می دهد که سطح الکترولیت ها در بدن بسیار بالا یا بسیار پایین باشد. برای عملکرد صحیح بدن، الکترولیت ها باید متعادل باشند. در غیر این صورت، سیستم های حیاتی بدن می توانند تحت تأثیر قرار گیرند. عدم تعادل شدید الکترولیت ها ممکن است مشکلات جدی از جمله کما، تشنج و ایست قلبی به دنبال داشته باشد.

علائم اختلالات الکترولیت

اشکال خفیف اختلالات الکترولیت ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند. چنین اختلالاتی تا زمانی که در آزمایش معمول خون کشف نشوند، قابل تشخیص نیستند. علائم معمولاً هنگامی ظاهر می شوند که یک اختلال خاص شدیدتر می شود.

همه عدم تعادل الکترولیت ها علائم مشابهی ندارند، اما بسیاری از آنها علائم مشابهی دارند.

علائم رایج اختلال الکترولیت عبارتند از:

• ضربان قلب نامنظم
• ضربان قلب سریع
• خستگی
• بی حالی
• صرع یا تشنج
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال یا یبوست
• گرفتگی شکم
• گرفتگی عضلات
• ضعف عضلانی
• تحریک پذیری
• گیجی
• سردرد
• بی حسی و گزگز

در صورت مشاهده هر یک از این علائم فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. اختلالات الکترولیت در صورت عدم درمان می تواند بسیار خطرناک باشد.

علل اختلالات الکترولیت

اختلالات الکترولیت اغلب در اثر از دست دادن مایعات بدن از طریق استفراغ طولانی مدت، اسهال یا تعریق ایجاد می شود. همچنین ممکن است به دلیل از دست دادن مایعات مربوط به سوختگی ایجاد شوند. برخی از داروها نیز ممکن است به اختلالات الکترولیت منجر شوند. در برخی موارد، بیماری های زمینه ای مانند بیماری حاد یا مزمن کلیه مقصر هستند.

بسته به نوع خاص اختلال الکترولیت، علت دقیق ممکن است متفاوت باشد.

انواع اختلالات الکترولیت

سطوح بالای الکترولیت با پیشوند “hyper-” نشان داده شده است. سطوح پایین الکترولیت با “hypo-” نشان داده می شود.

شرایط ناشی از عدم تعادل سطح الکترولیت عبارتند از:

• کلسیم: هیپرکلسمی و هیپوکلسمی
• کلرید: هایپرکلرمی و هیپوکلرمی
• منیزیم: هایپرماژنیمی و هیپومنیزمی
• فسفات: هایپر فسفاتمی یا هیپوفسفاتمی
• پتاسیم: هایپرکالمی و هیپوکالمی
• سدیم: هیپرناترمی و هیپوناترمی

کلسیم

کلسیم یک ماده معدنی حیاتی است که بدن برای تثبیت فشار خون و کنترل انقباض ماهیچه های اسکلتی از آن استفاده می کند. همچنین برای ساختن استخوان ها و دندان های محکم استفاده می شود.

هیپرکلسمی

هیپرکلسمی زمانی رخ می دهد که کلسیم زیادی در خون وجود داشته باشد. این وضعیت معمولاً ناشی از موارد زیر است:

• بیماری کلیوی
• اختلالات تیروئید، از جمله هایپرپاراتیروئیدیسم
• بیماری های ریوی، مانند سل یا سارکوئیدوز
• انواع خاصی از سرطان، از جمله سرطان ریه و سرطان سینه
• استفاده بیش از حد از آنتی اسیدها و مکمل های کلسیم یا ویتامین D
• داروهایی مانند لیتیوم، تئوفیلین یا برخی قرص های آب

هیپوکلسمی

هیپوکلسمی ناشی از کمبود کلسیم کافی در جریان خون است. علل بروز آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• نارسایی کلیه
• هیپوپاراتیروئیدیسم
• کمبود ویتامین D
• پانکراتیت
• سرطان پروستات
• سوء جذب
• داروهای خاص، از جمله هپارین، داروهای پوکی استخوان و داروهای ضد صرع

برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره هیپوکلسمی و سوالاتی که درباره آن دارید، پیشنهاد می کنیم خواندن مقاله زیر را از دست ندهید:

هیپوکلسمی، علائم، نحوه تشخیص، علل و نحوه درمان؛ پاسخ به سوالات شما

کلرید

کلرید برای حفظ تعادل مناسب مایعات بدن ضروری است.

هایپر کلرمی زمانی رخ می دهد که کلرید بیش از حد در بدن وجود داشته باشد. این وضعیت می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• کم آبی شدید
• نارسایی کلیه
• دیالیز

هیپوکلرمی

هیپوکلرمی زمانی ایجاد می شود که کلرید بسیار کمی در بدن وجود داشته باشد. اغلب به دلیل مشکلات سدیم یا پتاسیم ایجاد می شود.

علل دیگر آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• فیبروز سیستیک
• اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی عصبی
• نیش عقرب
• نارسایی حاد کلیه

منیزیم

منیزیم یک ماده معدنی مهم است که بسیاری از عملکردهای مهم از جمله انقباض عضلات، ریتم قلب و عملکرد عصب را تنظیم می کند. هایپرماژنیمی به معنی مقادیر زیاد منیزیم است. این اختلال در درجه اول افراد مبتلا به بیماری آدیسون و مرحله نهایی بیماری کلیوی را تحت تاثیر قرار می دهد.

هیپومنیزمی به معنی کمبود منیزیم در بدن است. علل شایع آن عبارتند از:

• اختلال مصرف الکل
• سوء تغذیه
• سوء جذب
• اسهال مزمن
• تعریق بیش از حد
• نارسایی قلبی
• داروهای خاص، از جمله برخی دیورتیک ها و آنتی بیوتیک ها

فسفات

کلیه ها، استخوان ها و روده ها برای متعادل سازی سطح فسفات در بدن عمل می کنند. فسفات برای طیف وسیعی از عملکردها ضروری است و ارتباط تنگاتنگی با کلسیم دارد.

علل بروز هیپرفسفاتمی عبارتند از:

• سطح کلسیم پایین
• بیماری مزمن کلیوی
• مشکلات شدید تنفسی
• کم کاری غدد پاراتیروئید
• آسیب شدید عضلانی
• سندرم لیز تومور، عارضه درمان سرطان است
• استفاده بیش از حد از ملین های حاوی فسفات

سطوح پایین فسفات یا هیپوفسفاتمی را می توان در موارد زیر مشاهده کرد:

• سوء مصرف حاد الکل
• سوختگی شدید
• گرسنگی
• کمبود ویتامین D
• غدد پاراتیروئید بیش فعال
• داروهای خاص، مانند درمان داخل وریدی (IV)، نیاسین (نیاکور، نیاسپان) و برخی داروهای آنتی اسید

پتاسیم

پتاسیم برای تنظیم عملکرد قلب بسیار مهم است. همچنین به حفظ سلامت اعصاب و ماهیچه ها کمک می کند.

هیپرکالمی ممکن است به دلیل سطوح بالای پتاسیم ایجاد شود. این بیماری در صورت عدم تشخیص و درمان می تواند کشنده باشد. این وضعیت معمولاً ناشی از موارد زیر است:

• کم آبی شدید
• نارسایی کلیه
• اسیدوز شدید، از جمله کتواسیدوز دیابتی
• داروهای خاص، از جمله برخی داروهای فشار خون و دیورتیک ها
• نارسایی آدرنال، زمانی که سطح کورتیزول بسیار پایین است

هیپوکالمی زمانی رخ می دهد که سطح پتاسیم بسیار پایین باشد. این وضعیت اغلب در نتیجه موارد زیر اتفاق می افتد:

• اختلالات اشتها
• استفراغ شدید یا اسهال
• کم آبی بدن
• داروهای خاص، از جمله ملین ها، دیورتیک ها و کورتیکواستروئیدها

سدیم

سدیم برای حفظ تعادل مایعات برای بدن ضروری است و برای عملکرد طبیعی بدن بسیار مهم است. همچنین به تنظیم عملکرد عصب و انقباض ماهیچه ها کمک می کند. هیپرناترمی زمانی رخ می دهد که مقدار زیادی سدیم در خون وجود داشته باشد. سطوح غیر طبیعی زیاد سدیم ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

• مصرف ناکافی آب
• کم آبی شدید
• از دست دادن بیش از حد مایعات بدن در نتیجه استفراغ طولانی مدت، اسهال، تعریق یا بیماری تنفسی
• داروهای خاص، از جمله کورتیکواستروئیدها

هیپوناترمی

هیپوناترمی زمانی ایجاد می شود که سدیم بسیار کم باشد. دلایل متداول سطوح پایین سدیم عبارتند از:

از دست دادن بیش از حد مایعات از طریق پوست در اثر تعریق یا سوختگی

• اسهال یا استفراغ
• تغذیه نامناسب
• اختلال مصرف الکل
• هیدراتاسیون بیش از حد
• اختلالات تیروئید، هیپوتالاموس یا آدرنال
• نارسایی کبد، قلب یا کلیه
• داروهای خاص، از جمله دیورتیک ها و داروهای تشنج
• سندرم ترشح نامناسب هورمون ضد دیورتیک (SIADH)

تشخیص اختلالات الکترولیت

یک آزمایش خون ساده می تواند سطح الکترولیت ها را در بدن اندازه گیری کند. آزمایش خون که عملکرد کلیه را بررسی می کند نیز مهم است. پزشک ممکن است بخواهد یک معاینه فیزیکی انجام دهد یا آزمایشات بیشتری را برای تایید اختلال الکترولیت مشکوک تجویز کند. این آزمایشات اضافی بسته به شرایط مورد نظر متفاوت خواهد بود.

برای مثال، هیپرناترمی (سدیم بیش از حد) می تواند باعث از بین رفتن قابلیت ارتجاعی در پوست به دلیل کم آبی قابل توجه شود. پزشک می تواند یک آزمایش کوچک انجام دهد تا مشخص شود که کم آبی بدن بر فرد تأثیر می گذارد یا خیر.

آنها همچنین ممکن است رفلکس های شما را آزمایش کنند، زیرا افزایش و کاهش سطح برخی از الکترولیت ها می تواند بر رفلکس ها تأثیر بگذارد. نوار قلب (ECG یا EKG)، یک ردیابی الکتریکی قلب، همچنین ممکن است برای بررسی ضربان قلب نامنظم، ریتم، یا تغییرات ECG یا EKG ناشی از مشکلات الکترولیت مفید باشد.

درمان اختلالات الکترولیت

درمان بسته به نوع اختلال الکترولیت و شرایط زمینه ای ایجاد کننده آن متفاوت است. به طور کلی، درمان های خاصی برای بازگرداندن تعادل مناسب مواد معدنی در بدن استفاده می شود. این  درمان ها شامل:

1. مایعات داخل وریدی (IV)

مایعات داخل وریدی (معمولاً سدیم کلرید) می توانند به آب رسانی مجدد بدن کمک کنند. این درمان معمولاً در موارد کم آبی ناشی از استفراغ یا اسهال استفاده می شود. مکمل های الکترولیت را می توان به مایعات IV اضافه کرد تا کمبودها را برطرف کند.

2. برخی داروهای IV

داروهای IV می توانند به بدن در بازگرداندن سریع تعادل الکترولیت کمک کنند. آنها همچنین می توانند از شما در برابر تأثیرات منفی محافظت کنند در حالی که تحت درمان به روش دیگری هستید.

دارویی که دریافت می کنید بستگی به اختلال الکترولیت شما دارد. داروهایی که ممکن است تجویز شوند شامل گلوکونات کلسیم، کلرید منیزیم و کلرید پتاسیم است.

3. داروهای خوراکی و مکمل ها

داروهای خوراکی و مکمل ها اغلب برای اصلاح ناهنجاری های مزمن معدنی در بدن استفاده می شوند. اگر مشخص شد که بیماری کلیوی مداوم دارید، این امر بیشتر شایع است.

بسته به اختلال الکترولیت، ممکن است داروها یا مکمل هایی از جمله موارد زیر تجویز شود:

• کلسیم (گلوکونات، کربنات، سیترات یا لاکتات)
• اکسید منیزیم
• کلرید پتاسیم
• اتصال دهنده های فسفات، که شامل هیدروکلراید سولامر (رناژل)، لانتانوم و درمان های مبتنی بر کلسیم مانند کلسیم کربنات است

پس از اصلاح عدم تعادل، پزشک علت اصلی را درمان می کند.

اگرچه برخی از مکمل ها را می توان بدون نسخه خریداری کرد، اما اکثر افرادی که دارای اختلال الکترولیت هستند، نسخه مکمل ها را از پزشک خود دریافت می کنند.

4. همودیالیز

همودیالیز نوعی دیالیز است که از دستگاهی برای حذف مواد زائد از خون استفاده می کند. یکی از راه های جریان خون به این کلیه مصنوعی این است که پزشک با عمل جراحی، دسترسی عروقی یا نقطه ورود به رگ های خونی را ایجاد کند.

این نقطه ورودی اجازه می دهد تا مقدار بیشتری خون در طول درمان همودیالیز در بدن جریان یابد. این بدان معناست که می توان خون بیشتری را فیلتر و تصفیه کرد. همودیالیز زمانی قابل استفاده است که اختلال الکترولیت در اثر آسیب ناگهانی کلیه ایجاد شود و سایر روش های درمانی مؤثر واقع نشوند. اگر مشکل الکترولیت بسیار خطرناک باشد، ممکن است پزشک در مورد درمان همودیالیز تصمیم گیری کند.

عوامل خطرساز اختلالات الکترولیت

هر کسی ممکن است دچار اختلال الکترولیت شود. برخی افراد به دلیل سابقه پزشکی در معرض خطر بیشتری قرار دارند. شرایطی که خطر ابتلا به اختلال الکترولیت را افزایش می دهد عبارتند از:

• اختلال مصرف الکل
• سیروز
• نارسایی احتقانی قلب
• بیماری کلیوی
• اختلالات خوردن، مانند بی اشتهایی و پرخوری عصبی
• ضربه، مانند سوختگی شدید یا شکستگی استخوان
• اختلالات تیروئید
• اختلالات غده فوق کلیوی

پیشگیری از اختلالات الکترولیت

برای پیشگیری از اختلالات الکترولیت، توصیه های زیر را دنبال کنید:

• در صورت مشاهده استفراغ، اسهال یا تعریق طولانی مدت، هیدراته بمانید
• اگر علائم رایج اختلال الکترولیت را تجربه می کنید، به پزشک خود مراجعه کنید

اگر اختلال الکترولیتی ناشی از داروها یا شرایط زمینه ای باشد، پزشک داروهای شما را تنظیم کرده و علت را درمان می کند. این به پیشگیری از عدم تعادل الکترولیت در آینده کمک می کند.

داروخانه آنلاین ویتامین ث در خدمت شماست تا بهترین انتخاب را داشته باشید.